Katatonik depresyon nedir ve belirtileri nelerdir?

Katatonik depresyon, majör depresif bozukluğun (MDD) nadir görülen bir alt tipidir ve hem depresyonun duygusal belirtilerini hem de katatoninin motor ve davranışsal belirtilerini içerir. Katatoni, kişinin hareketlerinde, tepkilerinde ve çevreyle etkileşiminde belirgin değişikliklerle karakterize bir sendromdur. Bu durum, bireyin günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyebilir ve genellikle acil tıbbi müdahale gerektirir. Katatonik depresyon, psikiyatrik bir acil durum olarak kabul edilir ve uygun tedavi edilmezse yaşamı tehdit eden komplikasyonlara yol açabilir.

Katatonik depresyonun belirtileri, depresyonun tipik semptomlarına ek olarak katatoniye özgü motor ve davranışsal belirtileri içerir. Bu belirtiler şunları kapsar:

• Stupor (Donakalma): Kişi hareket etmez, konuşmaz ve çevresindeki uyaranlara tepki vermeyebilir. Bu durum saatlerce veya günlerce sürebilir.
• Katalepsi (Balmumu Esnekliği): Kişinin vücudu, başka biri tarafından yerleştirildiği pozisyonu uzun süre korur. Örneğin, bir kol kaldırıldığında, o pozisyonda saatlerce kalabilir.
• Mutizm (Suskunluk): Kişi hiç konuşmaz veya çok az konuşur, iletişim kurmakta zorlanır.
• Negativizm (Olumsuzluk): Kişi, dışarıdan gelen talimatlara veya uyaranlara aktif olarak direnç gösterir veya tam tersi yönde hareket eder.
• Pozitif Belirtiler (Aşırı Hareketlilik): Bazı durumlarda, kişi amaçsız ve aşırı motor aktivite sergileyebilir, örneğin sürekli dolaşmak veya tekrarlayan hareketler yapmak.
• Ekolali ve Ekopraksi: Ekolali, başkalarının söylediklerini tekrarlamak; ekopraksi ise başkalarının hareketlerini taklit etmek anlamına gelir.
• Garip Duruşlar (Postür Alma): Kişi, doğal olmayan veya tuhaf pozisyonlarda uzun süre kalabilir.
• Stereotipi: Amaçsız, tekrarlayan hareketler (örneğin, sallanma veya el çırpma) yapmak.
• Depresyon Belirtileri: Bunlara ek olarak, kişide majör depresyonun tipik belirtileri de görülür, örneğin:
  • Derin üzüntü veya umutsuzluk duyguları
  • Enerji kaybı ve yorgunluk
  • İlgi veya zevk kaybı (anhedoni)
  • İştah veya uyku düzeninde değişiklikler
  • Konsantrasyon güçlüğü
  • Suçluluk veya değersizlik duyguları
  • İntihar düşünceleri veya girişimleri

Katatonik depresyon, bu belirtilerin bir kısmının veya tamamının bir arada görülmesiyle teşhis edilir. Tedavi genellikle ilaçlar (örneğin, benzodiazepinler veya antidepresanlar), elektrokonvülsif terapi (EKT) ve psikoterapiyi içerir. Erken müdahale, komplikasyonları önlemek ve iyileşmeyi hızlandırmak açısından kritik öneme sahiptir. Eğer siz veya bir yakınınız bu belirtileri gösteriyorsa, derhal bir sağlık uzmanına başvurmanız önerilir.