Bağımlılık Türleri ve Özellikleri
12 Temmuz 2024

Bağımlılık Türleri ve Özellikleri

Bağımlılık Nedir?

Bağımlılık, herhangi bir şeyin kişiye ve çevresine zarar vermesine rağmen kullanmaya devam etme durumudur. Bu durum, alışkanlığın da ötesinde, kişinin iradesi dışında ondan kopamama halidir. Bağımlılık, kişiye hem fiziksel hem de ruhsal olarak olumsuz etkiler yaratır. Bunun yanı sıra, kişinin sosyal çevresine de zarar verir ve çevresinden uzaklaşmasına neden olur. Bağımlılığın birçok çeşidi bulunmaktadır. Bu bağımlılık çeşitlerinden en yaygın olanları arasında sigara kullanımı, alkol kullanımı, uyuşturucu kullanımı, kumar, internet kullanımı ve kafein kullanımı gibi birçok tür sayılabilir. Bu tür bağımlılıklar genellikle bir merak ile ya da "bir seferlikten bir şey olmaz" düşüncesiyle başlar. Ancak zamanla bu durum, alışkanlığın ötesine geçerek kişinin kontrolü dışında bir bağımlılık haline gelir ve süreklilik kazanır. Bağımlılık durumunun oluşmasında kişisel ve çevresel etkenler rol oynar.

Bağımlılığın Gelişimi

Bağımlılık durumu birden ortaya çıkmaz. Bu durumun gelişiminde öncelikle alışkanlık evresi ve bu durumu anlamama etkenleri söz konusudur. Kişi ilk başta deneme amaçlı kullanmaya başlar, daha sonra sosyalleşmek için kullanır. Son evrede ise bu durum kötü sonuçlar doğurur ve artık kişi tam olarak kopamaz; bağımlılık evresi ortaya çıkar. Bağımlılığın gelişiminde kişinin bu duruma bağlı kalmasında birçok etken rol oynayabilir. Bu etkenler arasında yaş, cinsiyet, ailesel faktörler, çevresel faktörler, genetik durumlar, davranış ve kişilik bozuklukları, kişilik özellikleri, ekonomik sorunlar, boşanmış aileler ve psikolojik durumlar gibi birçok etken sayılabilir. Bağımlılık durumunun ortaya çıkmasında çevresel ve kişisel yani psikolojik etkenler de rol oynayabilir. Bu nedenlerin içeriğini beraber inceleyelim:

  • Kişisel Etkenler

Kişisel etkenler, bağımlılık durumunun ortaya çıkma sebepleri arasında önemli bir yer tutar. Bu bağımlılığın ortaya çıkmasındaki etken, kişinin ailesel olarak sorunlar yaşaması ya da ailesel bir eksiklik içinde olması gibi durumlardan kaynaklanabilir. Kişi, öncelikle psikolojik olarak bu durumun farkında olmayabilir ya da "bir seferlik bir şey olmaz" düşüncesiyle kendini avutabilir. Bu durum ortaya çıktığında ise artık kurtulamayacağına inanarak bırakmak için çaba sarf edemez. Kişi, psikolojik bir rahatsızlığı olduğu için de bu bağımlılık durumunun içinde kendini bulabilir. Örneğin, kişi psikolojik olarak bir eksiklik içinde hissediyor ve özentilik duygusuyla bu duruma başlayabilir. Ancak bu durumun ciddiyetini fark edemediği için bağımlılık haline geleceğini düşünmeyebilir.

  • Çevresel Etkenler

Bağımlılık durumunun ortaya çıkmasında çevresel etkenler de büyük bir rol oynar. Kişi, sosyal çevresinde bağımlılık durumu bulunan bireylerle birlikte vakit geçirerek bu duruma sürüklenebilir. İlk zamanlar çevresindeki kişilerle kullanmaya başlar ve sonradan bu durumun tam olarak içine girerek kurtulamayabilir. Ayrıca, kişinin ailesel olarak yaşadığı sorunlar da bu durumu tetikleyebilir. Bu tür baskılarla bağımlılık ortaya çıkabilir. Kişi bazen bilinçsiz olarak kullanmaya başlar, ancak zamanla bu durum bağımlılık olarak devam eder.

Bağımlılığın Belirtileri ve Sonuçları

Bağımlılık durumu ortaya çıktığında, kişi öncelikle bağımlı olduğu maddeye ya da duruma ulaşmak için büyük çabalar sarf eder. Bu çabalardan sonra eğer bu duruma ulaşamazsa, kişide sinir durumu ortaya çıkar ve aşırı derecede tepki verir. Bağırma, titreme, bayılma ya da baygınlık gibi durumlar görülebilir. Bağımlılığın ortaya çıkmaması için kişi, bu tür şeylerden uzak durmalı ve kendine kısıtlamalar getirerek başka aktivitelerle ilgilenmelidir. Eğer kişi bağımlılık durumu ile karşı karşıya kalmışsa, hemen bir psikolojik tedavi altına girmeli ve duruma göre ilaç tedavisi ya da terapi gibi yöntemlerle bu durumdan kurtulmaya çalışmalıdır. Hem kendine hem de çevresine zarar vermeden bu durumdan çıkış yolları aramalıdır.

Sizden Gelen Sorular / Yorumlar

soru

Güçlü

12 Temmuz 2024 Cuma

Başlangıçta bir seferlikten bir şey olmaz diye düşünerek denediğim şeylerin zamanla kontrolümden çıkması ve bağımlılık haline gelmesi gerçekten mümkün mü? Bu durumdan kurtulmak için hangi adımları atmalıyım?

Cevap yaz
1. Cevap
cevap

Admin

Merhaba Güçlü,

Başlangıçta bir seferlik denemeler masum gibi görünse de zamanla kontrolü kaybetmek ve bağımlılık geliştirmek gerçekten mümkündür. Bu konuda yalnız değilsin ve ilk adım olarak durumunun farkında olman çok önemli.

Bağımlılıktan kurtulmak için şu adımları izleyebilirsin:

1. Farkındalık ve Kabul: Öncelikle bağımlılığını kabul et ve bunun üzerinde çalışman gerektiğini fark et.
2. Destek Arayışı: Yakın çevrenden veya profesyonel bir uzmandan destek al. Bu, bir terapist veya bir destek grubu olabilir.
3. Yeni Alışkanlıklar: Bağımlılığının yerine koyabileceğin yeni ve sağlıklı alışkanlıklar geliştir. Spor yapmak, sanatla ilgilenmek gibi.
4. Kendini Ödüllendirme: Başarılarını kutla ve kendini ödüllendir. Bu, motivasyonunu artırabilir.
5. Sabır ve Azim: Bağımlılıktan kurtulma süreci zaman alabilir. Sabırlı ve azimli ol.

Umarım bu adımlar senin için faydalı olur. Unutma ki, her adımda daha güçlü olacaksın.

Soru Sor / Yorum Yap

şifre

Çok Okunanlar

Psikopat Belirtileri ve Tedavisi

Psikopat Belirtileri ve Tedavisi

Haber Bülteni

Popüler İçerik

Sevmek Nedir? ve Hastalığı

Sevmek Nedir? ve Hastalığı

Zoofobi Belirtileri ve Tedavisi

Zoofobi Belirtileri ve Tedavisi

Pasif Agresif Belirtileri ve Tedavisi

Pasif Agresif Belirtileri ve Tedavisi

Ölüm Korkusu Nedenleri?

Ölüm Korkusu Nedenleri?

Uykuda Panik Atak Belirtileri ve Tedavisi

Uykuda Panik Atak Belirtileri ve Tedavisi

Güncel

Atipik Otizm Belirtileri ve Tedavisi

Atipik Otizm Belirtileri ve Tedavisi

Güncel

Edimsel Koşullanma Nedir?

Edimsel Koşullanma Nedir?

Güncel

Eşcinsellik Hastalık Mıdır?

Eşcinsellik Hastalık Mıdır?

Algıda Seçicilik Belirtileri ve Tedavisi

Algıda Seçicilik Belirtileri ve Tedavisi

Şizofreni Belirtileri ve Tedavisi

Şizofreni Belirtileri ve Tedavisi

Psikolojik Hastalıklar Belirtileri ve Tedavisi

Psikolojik Hastalıklar Belirtileri ve Tedavisi

Bağlanma Korkusu Nasıl Anlaşılır?

Bağlanma Korkusu Nasıl Anlaşılır?

Düzen Hastalığı Belirtileri

Düzen Hastalığı Belirtileri

Bebeklerde Uykusuzluk Nedenleri?

Bebeklerde Uykusuzluk Nedenleri?

Panik Atak Belirtileri ve Tedavisi

Panik Atak Belirtileri ve Tedavisi

Saplantı Belirtileri ve Tedavisi

Saplantı Belirtileri ve Tedavisi

Yalan Söyleme Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi

Yalan Söyleme Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi

Anoreksiya Belirtileri ve Tedavisi

Anoreksiya Belirtileri ve Tedavisi

Motivasyon Nasıl Motive Olunur?

Motivasyon Nasıl Motive Olunur?

Kıskançlık Nedenleri ve Tedavisi

Kıskançlık Nedenleri ve Tedavisi

Nomofobi Belirtileri ve Tedavisi

Nomofobi Belirtileri ve Tedavisi

Obsesif Belirtileri ve Tedavisi

Obsesif Belirtileri ve Tedavisi

Somatoform Bozuklukları ve Tedavisi

Somatoform Bozuklukları ve Tedavisi