Psikolojik kaçınma nedir ve nasıl aşılabilir?

Psikolojik kaçınma, bireyin rahatsız edici, acı veren veya zorlayıcı düşünce, duygu ve anılardan kaçınmak için bilinçli veya bilinçdışı olarak başvurduğu bir savunma mekanizmasıdır. Bu kaçınma davranışı, kişinin olumsuz duygularla yüzleşmek yerine onlardan uzaklaşmayı tercih etmesiyle karakterizedir. Örneğin, bir kişi kaygı uyandıran bir durumla karşılaştığında, o durumdan kaçınarak geçici bir rahatlama yaşayabilir. Ancak bu kaçınma uzun vadede sorunları çözmez ve hatta daha da kötüleştirebilir. Psikolojik kaçınma genellikle şu şekillerde ortaya çıkar:

• Duygusal kaçınma: Üzüntü, öfke veya korku gibi duyguları bastırmak veya görmezden gelmek.
• Düşünsel kaçınma: Endişe verici düşünceleri zihinden uzaklaştırmaya çalışmak.
• Davranışsal kaçınma: Belirli durumlardan, insanlardan veya aktivitelerden kaçınmak.

Psikolojik kaçınmayı aşmak, kişinin duyguları ve düşünceleriyle sağlıklı bir şekilde başa çıkabilmesini sağlar. Aşağıdaki adımlar bu süreçte yardımcı olabilir:

• Farkındalık Geliştirme: Kaçınma davranışlarını fark etmek, değişimin ilk adımıdır. Günlük tutmak veya meditasyon yapmak, bu farkındalığı artırabilir.
• Duyguları Kabul Etme: Olumsuz duyguların normal olduğunu kabul edin. Onları bastırmak yerine, hissetmeye izin verin. Bu, duyguların geçici olduğunu anlamanıza yardımcı olur.
• Kademeli Maruz Bırakma: Kaçındığınız durumlara yavaş yavaş maruz kalarak kaygıyı azaltabilirsiniz. Örneğin, sosyal kaygısı olan biri, küçük gruplarla başlayarak sosyal etkileşimleri artırabilir.
• Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Bu terapi yöntemi, kaçınma davranışlarını değiştirmek için düşünce ve davranış kalıplarını yeniden yapılandırmaya odaklanır.
• Mindfulness (Bilinçli Farkındalık) Uygulamaları: Anı yaşamak ve duyguları yargılamadan gözlemlemek, kaçınmayı azaltmada etkilidir.
• Destek Almak: Bir psikolog veya danışmandan profesyonel yardım almak, kaçınma davranışlarını anlamak ve üstesinden gelmek için etkili bir yoldur.
• Küçük Hedefler Belirleme: Kaçınma davranışlarını değiştirmek için gerçekçi hedefler koyun ve başarılarınızı kutlayın.

Psikolojik kaçınmayı aşmak zaman ve sabır gerektirir, ancak bu süreç kişisel gelişim ve duygusal esneklik açısından oldukça değerlidir.