Karışık anksiyete belirtileri nelerdir, nasıl anlaşılır?

Karışık anksiyete bozukluğu, genellikle farklı anksiyete türlerinin (yaygın anksiyete, panik atak, sosyal anksiyete gibi) belirtilerinin bir arada görüldüğü, ancak tek bir tanı kategorisine tam olarak uymayan bir durumdur. Bu bozukluk, kişinin günlük yaşamını önemli ölçüde etkileyebilir ve hem fiziksel hem de psikolojik semptomlarla kendini gösterir. Tanı konulabilmesi için belirtilerin en az 6 ay süreyle devam etmesi ve işlevselliği bozması gerekir.

Karışık anksiyete belirtileri, hem fiziksel hem de duygusal/zihinsel alanlarda ortaya çıkabilir. İşte yaygın belirtiler:

• Aşırı ve sürekli endişe veya kaygı hali
• Konsantrasyon güçlüğü veya zihnin boşalması hissi
• Huzursuzluk, gerginlik veya "diken üstünde" hissetme
• Kolay yorulma veya enerji düşüklüğü
• Kas gerginliği, titreme veya seğirmeler
• Uyku problemleri (uykuya dalmada güçlük, sık uyanma, dinlendirmeyen uyku)
• Kalp çarpıntısı, nefes darlığı veya göğüs ağrısı
• Terleme, titreme veya sıcak basmaları
• Mide bulantısı, baş dönmesi veya sindirim sorunları
• Panik atak benzeri semptomlar (ani korku nöbetleri)
• Sosyal durumlardan kaçınma veya performans kaygısı
• Kontrolü kaybetme veya "çıldırma" korkusu

Bu belirtiler, kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve zamanla şiddetlenebilir veya hafifleyebilir.

Karışık anksiyetenin anlaşılması, belirtilerin farkına varmak ve profesyonel değerlendirme ile mümkündür. İşte adım adım bir rehber:

• Belirtileri Gözlemleyin: Yukarıdaki fiziksel ve psikolojik belirtilerden birkaçını uzun süredir yaşıyorsanız, bu bir işaret olabilir. Örneğin, sürekli endişe ile birlikte uyku sorunları ve kas gerginliği varsa, dikkate alınmalıdır.
• Günlük Yaşam Etkisini Değerlendirin: Anksiyete belirtileri iş, okul veya ilişkilerde sorunlara yol açıyorsa (örn., toplantılardan kaçınma, sosyal etkinlikleri iptal etme), bu durum ciddiye alınmalıdır.
• Fiziksel Sağlık Kontrolü Yapın: Belirtiler bazen tiroid problemleri veya kalp hastalıkları gibi fiziksel durumlarla karışabilir. Bir doktora danışarak fiziksel nedenleri elemek önemlidir.
• Psikolojik Değerlendirme Alın: Bir psikiyatrist veya psikolog, tanı koymak için standart ölçekler (anksiyete testleri) ve klinik görüşme kullanır. DSM-5 gibi tanı kılavuzlarına göre değerlendirme yapılır.
• Belirtilerin Süresine ve Şiddetine Bakın: Anksiyete belirtileri en az 6 aydır devam ediyorsa ve hafifletmek zorsa, karışık anksiyete bozukluğu düşünülebilir.
• Diğer Koşulları Ayırt Edin: Depresyon, OKB veya travma sonrası stres gibi diğer ruhsal bozukluklarla benzerlik gösterebilir, bu nedenle ayırıcı tanı için uzman yardımı şarttır.

Eğer anksiyete belirtileri:

• Günlük aktivitelerinizi engelliyorsa,
• İlişkilerinizi olumsuz etkiliyorsa,
• Fiziksel sağlık sorunlarına yol açıyorsa,
• Kendi başınıza baş etmekte zorlanıyorsanız,

derhal bir sağlık uzmanına başvurun. Tedavi seçenekleri arasında terapi (Bilişsel Davranışçı Terapi gibi), ilaçlar ve yaşam tarzı değişiklikleri bulunur.

Karışık anksiyete, çeşitli anksiyete türlerinin belirtilerini içeren bir durumdur ve fiziksel, duygusal semptomlarla kendini gösterir. Anlaşılması için belirtilerin takip edilmesi ve profesyonel değerlendirme gereklidir. Erken müdahale, yaşam kalitesini artırmak için kritik öneme sahiptir. Unutmayın, anksiyete yaygın bir sorundur ve yardım almak utanılacak bir durum değildir.