Şizofrenide pozitif belirtiler nelerdir?

Şizofreni tanısında öne çıkan pozitif belirtiler, gerçeklik algısındaki sapmalar ve olağan dışı deneyimlerle kendini gösterir. Halüsinasyonlar, sanrılar, dağınık konuşma, düzensiz davranışlar ve katatonik belirtiler bu kapsamda ele alınan temel bulgulardır.

19 Kasım 2025

Şizofrenide Pozitif Belirtiler: Tanım ve Örnekler


Şizofreni, bireyin düşünce, duygu ve davranışlarını etkileyen karmaşık bir psikiyatrik bozukluktur. Belirtiler genellikle "pozitif" ve "negatif" olarak ikiye ayrılır. Pozitif belirtiler, normal işlevlere eklenen veya onlardan sapma gösteren anormal deneyimler veya davranışlardır. Bu belirtiler, gerçeklikle temasın kaybıyla ilişkilidir ve genellikle daha belirgin ve rahatsız edici olarak algılanır. Aşağıda, şizofrenide yaygın görülen pozitif belirtiler detaylı bir şekilde açıklanmıştır.

1. Halüsinasyonlar

Halüsinasyonlar, dışarıdan bir uyaran olmadan gerçekte var olmayan şeyleri algılama deneyimidir. Bu belirti, şizofrenide sık görülür ve farklı duyusal modalitelerde ortaya çıkabilir:
  • İşitsel Halüsinasyonlar: En yaygın türdür; kişi var olmayan sesler duyabilir (örneğin, eleştiren, emir veren veya yorum yapan sesler).
  • Görsel Halüsinasyonlar: Gerçekte olmayan görüntüler veya şekiller görme (örneğin, ışıklar veya hayali figürler).
  • Dokunsal Halüsinasyonlar: Ciltte yanma, karıncalanma veya böceklerin gezdiği hissi gibi fiziksel duyumlar.
  • Koku veya Tat Halüsinasyonları: Var olmayan kokular veya tatlar algılama.
Halüsinasyonlar, kişinin günlük yaşamını ciddi şekilde etkileyebilir ve korku veya kaygıya yol açabilir.

2. Sanrılar (Hezeyanlar)

Sanrılar, gerçeklikle uyuşmayan ve mantıklı argümanlarla değiştirilemeyen sabit, yanlış inançlardır. Bu inançlar kişinin kültürü veya eğitimiyle bağdaşmaz ve genellikle büyük bir güvenle savunulur. Şizofrenide sık görülen sanrı türleri şunlardır:
  • Perseküsyon (Kovuşturma) Sanrıları: Kişi, kendisine zarar verilmeye çalışıldığına, takip edildiğine veya komplo kurulduğuna inanır (örneğin, "Herkes beni izliyor").
  • Referans Sanrıları: Kişi, çevresindeki olayların veya nesnelerin kendisiyle özel bir ilişkisi olduğunu düşünür (örneğin, televizyondaki haberlerin ona mesaj verdiğine inanma).
  • Büyüklük Sanrıları: Kişi, olağanüstü güçlere, yeteneklere veya öneme sahip olduğuna inanır (örneğin, "Ben tanrıyım" veya "Dünyayı kurtaracağım").
  • Kontrol Sanrıları: Düşüncelerinin veya eylemlerinin dış güçler tarafından kontrol edildiğine inanma.
Sanrılar, kişinin sosyal ilişkilerini bozabilir ve tehlikeli davranışlara yol açabilir.

3. Dezorganize Konuşma

Bu belirti, düşüncelerin mantıksal bir şekilde ifade edilememesiyle karakterizedir. Kişi konuşurken konudan konuya atlayabilir, anlamsız veya bağlantısız cümleler kurabilir. Örnekler arasında "kelime salatası" (anlamsız kelime dizileri) veya "blokaj" (konuşmanın aniden kesilmesi) yer alır. Bu durum, iletişimi zorlaştırır ve genellikle düşünce bozukluğunun bir göstergesidir.

4. Dezorganize veya Anormal Davranış

Bu belirti, kişinin günlük aktivitelerini sürdürmesini engelleyen düzensiz veya uygunsuz davranışları içerir. Örnekler şunlardır:
  • Garip veya tekrarlayan hareketler (örneğin, sallanma veya donakalma).
  • Uygunsuz duygusal tepkiler (örneğin, ciddi bir durumda gülme).
  • Kişisel hijyenin ihmal edilmesi veya amaçsızca dolaşma.
Bu davranışlar, kişinin toplum içinde işlev görmesini zorlaştırabilir.

5. Katatonik Belirtiler

Katatoni, motor davranışlarda aşırı değişikliklerle karakterizedir ve şizofreninin bir alt türü olarak kabul edilir. Pozitif belirtiler kapsamında şunlar görülebilir:
  • Stupor: Hareket ve konuşmada aşırı yavaşlama veya donma.
  • Eksitasyon: Amaçsız ve aşırı hareketlilik.
  • Balmumu Esnekliği: Vücudun pasif bir şekilde başkaları tarafından pozisyonlandırılması ve o şekilde kalması.
  • Negativizm: Dış uyaranlara aktif direnç veya talimatlara karşı gelme.
Katatonik belirtiler, acil tıbbi müdahale gerektirebilir.

Sonuç

Şizofrenide pozitif belirtiler, hastalığın en çarpıcı yönlerini oluşturur ve genellikle erken teşhis ve tedaviye yol açar. Bu belirtiler, antipsikotik ilaçlar ve psikoterapi gibi müdahalelerle yönetilebilir. Eğer siz veya bir yakınınız bu belirtileri gösteriyorsa, bir psikiyatristten profesyonel yardım almak önemlidir. Unutmayın, şizofreni tedavi edilebilir bir durumdur ve uygun destekle kişiler anlamlı bir yaşam sürdürebilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
Güncel
Dissosiyatif Belirtileri ve Tedavisi
Dissosiyatif Belirtileri ve Tedavisi
Güncel
Delüzyonel Bozukluk Belirtileri ve Tedavisi
Delüzyonel Bozukluk Belirtileri ve Tedavisi
Güncel
Sinir Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi
Sinir Hastalığı Belirtileri ve Tedavisi
;