Maslow Teorisi Maslow Teorisi, Amerikalı psikolog Abraham Maslow tarafından 1943 yılında yayımlanan "A Theory of Human Motivation" (İnsan Motivasyonunun Teorisi) çalışmasında ve sonrasında "Motivation and Personality" isimli kitabında bahsedilen teoriye dayanır. Bu teori, insanların ihtiyaçlarının belirli bir hiyerarşi içinde düzenlendiğini ve bu ihtiyaçların karşılanma sırasına göre motivasyonlarının şekillendiğini ileri sürer. Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi Maslow teorisine göre insanlar, temel ihtiyaçlardan başlayarak belirli kategorilerdeki ihtiyaçlarını karşılayıp üst seviyelere geçerler. Bu ihtiyaç kategorileri bir piramit şeklinde düzenlenmiştir. Piramidin en alt katmanında insanların temel fizyolojik ihtiyaçları yer alır ve üst katmanlara çıkıldıkça daha kompleks ihtiyaçlar ortaya çıkar. Piramidin en alt katmanında su, yemek, uyku ve ısınma gibi ihtiyaçlar bulunur. Bu kategorideki ihtiyaçlarını karşılayan insanlar bir üst kategoriye geçerler. Bu kategoride emniyet ve güvenlik ihtiyaçları bulunur. Daha yukarı çıkıldıkça sosyal ve psikolojik ihtiyaçlar ön plana çıkar. İhtiyaç Çeşitleri Maslow'a göre teoride yer alan bütün ihtiyaçlar, bir içgüdü gibidir ve davranış motivasyonunda önemli rol oynar. Psikolojik ve sosyal ihtiyaçlar, emniyet ve güvenlik ihtiyaçları "yoksunluk ihtiyaçları" olarak bilinir. Bu kategorideki ihtiyaçların giderilmesi, hoşa gitmeyecek şeyleri önlemek adına önemlidir. Maslow teorisine göre en üst katmanda gelişme ihtiyaçları yer alır. Bu ihtiyaçlar, kişinin kendini gerçekleştirmesinde rol oynar. Maslow teorisindeki temel ihtiyaçlar:
Maslow Teorisine Eleştirel Bir Bakış Psikolojide birçok konu tartışmaya açık olduğu gibi Maslow Teorisi de yıllarca tartışılmıştır. Bazı araştırmacılar bu teoriye katılmış, bazıları ise teorinin oldukça uzak olduğunu düşünmüştür. Karşıt bilim adamlarına göre, hiyerarşik sıraya konulan ihtiyaçlar ölçülemez ve böyle bir modelleme içinde sıralanamaz. Diğer bir eleştiri ise en üst katmanda bulunan kendini gerçekleştirme ihtiyacının ölçülebilir olmadığıdır. Maslow'un bu konudaki çalışmaları da Albert Einstein ve Eleanor Roosevelt ile sınırlı kalmıştır. Fakat bu eleştiriler bir yana bırakılırsa Maslow Teorisi psikolojide çok önemli bir konumda yer almaktadır. Bu teoriye katılan az sayıda insan olsa da, herkes tarafından bu teori bilinmektedir. Ayrıca Illinois Üniversitesi'nin 2011 yılında yaptığı çalışmaya göre, ihtiyaçların karşılanmasının mutluluk ile doğru orantılı olduğu sonucuna varılmıştır. Yine aynı araştırmaya göre temel ihtiyaçlar karşılanmasa da sosyal ihtiyaçlar ve kendini gerçekleştirme ihtiyacı gibi kavramların çok önemli olduğu gözlemlenmiştir. |