Bloom taksonomisi bilişsel, duyuşsal ve psikomotor nedir?

Bloom Taksonomisi, eğitim alanında öğrenme hedeflerini sınıflandırmak için geliştirilmiş bir sistemdir. 1956 yılında Benjamin Bloom ve ekibi tarafından ortaya konmuştur. Bu taksonomi, öğretim ve değerlendirme süreçlerinde kullanılmak üzere bilişsel, duyuşsal ve psikomotor olmak üzere üç ana alanı kapsar. Her bir alan, öğrenme ve öğretim hedeflerinin tanımlanmasına ve değerlendirilmesine yardımcı olur.

Bilişsel Alan

Bilişsel alan, bilginin edinilmesi, işlenmesi ve kullanılmasına yönelik öğrenme hedeflerini içerir. Bu alan, öğrenmenin zihinsel süreçlerini kapsar ve genellikle altı basamaktan oluşur:

• Bilgi: Bilgiyi hatırlama ve tanıma.
• Anlama: Bilgiyi anlamak ve yorumlamak.
• Uygulama: Bilgiyi yeni durumlarda kullanma.
• Analiz: Bilgiyi parçalara ayırma ve ilişkileri anlama.
• Sentetik: Bilgiyi birleştirerek yeni bir bütün oluşturma.
• Değerlendirme: Bilgiyi değerlendirme ve yargılama.

Bu basamaklar, öğretmenlerin ve eğitimcilerin öğrencilerin bilişsel gelişimlerini değerlendirmelerine olanak tanır.

Duyuşsal Alan

Duyuşsal alan, duygusal ve değerlerle ilgili öğrenme hedeflerini kapsar. Bu alan, bireylerin tutumlarını, değerlerini ve motivasyonlarını içerir. Duyuşsal alan da altı basamaktan oluşmaktadır:

• Alma: Bilgiye açık olma ve onu kabul etme.
• İlgilenme: Bilgiye veya deneyime karşı ilgi gösterme.
• Değer Verme: Bilgi veya deneyimlere değer atfetme.
• Organizasyon: Değerleri bir araya getirerek bir sistem oluşturma.
• Karakış: Kendi değerlerini belirleme ve bunlara göre davranma.
• Karakterizasyon: Bireyin değerlerini içselleştirerek davranışlarına yansıtma.

Duyuşsal alan, eğitimcilerin öğrencilere yönelik tutum ve davranışlarını geliştirmelerine yardımcı olur.

Psikomotor Alan

Psikomotor alan, fiziksel becerilerin geliştirilmesine odaklanır. Bu alan, bireylerin motor becerilerini, el-göz koordinasyonunu ve fiziksel yeteneklerini içerir. Psikomotor alan, genellikle altı basamaktan oluşur:

• Algılama: Fiziksel becerileri tanıma ve anlama.
• Hazırlık: Becerileri gerçekleştirmek için gereken hazırlıkları yapma.
• Yerleştirme: Becerileri uygulama sırasında doğru bir şekilde yerleştirme.
• Yürütme: Becerileri doğru bir şekilde gerçekleştirme.
• Koordinasyon: Becerileri bir araya getirerek uyum içinde uygulama.
• Oluşturma: Yeni beceriler geliştirme veya var olan becerileri iyileştirme.

Bu alan, özellikle spor, müzik ve diğer fiziksel aktivitelerle ilgili eğitimlerde önemlidir.

Bloom Taksonomisinin Önemi

Bloom Taksonomisi, eğitim süreçlerinin daha etkili bir şekilde planlanmasına ve değerlendirilmesine yardımcı olur. Eğitimciler, bu taksonomiyi kullanarak;

• Öğrenme hedeflerini belirleyebilirler.
• Öğrencilerin ilerlemesini değerlendirebilirler.
• Farklı öğrenme stillerine göre öğretim stratejileri geliştirebilirler.
• Öğrencilerin bilişsel, duyuşsal ve psikomotor becerilerini bütünsel bir şekilde geliştirebilirler.

Bu bağlamda, Bloom Taksonomisi, eğitimde bütünsel bir yaklaşımın benimsenmesine olanak tanır.

Sonuç

Bloom Taksonomisi, bilişsel, duyuşsal ve psikomotor alanları kapsayan bir çerçeve sunarak eğitim süreçlerinin daha etkin bir şekilde yürütülmesini sağlar. Eğitimciler, bu taksonomiyi kullanarak öğrenme hedeflerini belirleyebilir, öğrencilerin gelişimini izleyebilir ve öğretim stratejilerini bu hedeflere göre uyarlayabilirler. Bu nedenle, Bloom Taksonomisi, eğitim alanında önemli bir araç olarak kabul edilmektedir.