Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), genellikle çocuk yaşlarda görülen dikkat eksikliği, yoğunlaşamama ve aşırı hareketlilik gibi belirtilerle ortaya çıkan bir nörogelişimsel bozukluktur. DEHB olan çocuklar, evde veya okulda dikkatlerini yoğunlaştırmada zorlanırlar. Örneğin, ders esnasında öğretmeni dinlerken aynı anda dışarıdaki seslere de odaklanabilirler. Bu odaklanma problemini sıkça yaşayan DEHB hastaları, yaşıtlarına oranla oldukça hareketlidirler. Uzun süre oturamazlar, çok konuşmayı ve ilgi odağı olmayı isterler. Davranışlarını ve hareketlerini kontrol etmekte güçlük çekerler. DEHB Belirtileri
DEHB Tipleri
DEHB Nasıl Teşhis Edilir? Öncelikle DEHB tanısının konulabilmesi için belirtilerin yedi yaşından önce görülmesi, en az iki farklı ortamda ortaya çıkması ve hastanın günlük yaşamını olumsuz etkileyecek nitelikte olması gerekir. Küçük çocuklarda tanı koymak zor olabilir çünkü küçük çocuklar genellikle aşırı derecede hareketlidirler. Bu nedenle hastanın düzenli olarak izlenmesi gereklidir. Genellikle psikolojik testler yapılır ve çevre, aileden de bilgiler alınarak birleştirilir. Böylece teşhis koyulabilir. Tanı koymak zordur çünkü DEHB belirtileri stres, aile ortamı gibi durumlardan da kaynaklanabilir. Ayrıca DEHB'nin kalıtsal olduğu ve aile bireylerinde görülen DEHB'nin çocukta ortaya çıkma olasılığının %50 civarında olduğu bilinmektedir. DEHB Tedavisi DEHB tedavisinde kullanılan ilaçlar oldukça etkilidir. Uyarıcı bir ilaç olan "metilfenidat" sayesinde dopamin salgısı kontrol edilir ve aşırı hareketlilik, dikkat eksikliği gibi belirtiler azalır. Ayrıca ailenin hastalık hakkında bilgi sahibi olması, çocuğu desteklemesi ve başarılı olduğunu hissettirmesi gerekir. Bu çocukların genellikle düzen ve kurallara bağlı bir yaşama alıştırılması önemlidir. Psikiyatrist tarafından yapılan davranış terapisi ile çocuğa sorunları ile başa çıkmak, organize olmak ve sorumluluk sahibi olma bilinci aşılanır. İlk seansta doktor, hasta hikayesini öğrenir ve şikayetler bildirilir. İkinci seansta hem çocuğa psikolojik testler uygulanarak hem de öğretmen ile iletişime geçilerek teşhis ve yapılacaklar belirlenir. Diğer seansta ilaç tedavisi başlar. Bu ilaç tedavisine bir süre sonra davranış terapisi de eklenir. Son olarak çocuğa davranışlarının farkında olma eğitimiyle tedavi sonlandırılır. Tedavi edilmeyen çocuklar eğitimde sürekli sıkıntılar yaşayacakları için başarısız olabilirler. Ayrıca bu çocuklarda kaygı, depresyon ve davranış bozuklukları da görülebilir. Araştırmalara göre tedavi edilmeyen DEHB hastaları, genellikle küçük yaşlarda alkol ve madde bağımlılığına daha yatkındır. Bu yüzden erken teşhis ve tedavi oldukça önem taşımaktadır. |