Psikosomatik bozukluklar, yaşadığımız stres ya da içsel sıkıntıların fiziksel belirtiler olarak dışa vurumudur. Bedensel şikayetlerle ruhsal sıkıntılar arasındaki bağlantı uzun zamandır bilinen bir gerçektir. Psikolojik nedenlerle ortaya çıkan ve bedensel belirtilerle kendini gösteren hastalıklara psikosomatik hastalıklar denir. Günlük hayatımızda sıkça karşılaştığımız ya da deneyimlediğimiz örnekler mevcuttur. Örneğin, stresli bir olayın ardından mide ülseri gelişmesi veya iş yerinde yaşanan sıkıntılar nedeniyle baş ağrısı çekmek gibi durumlar psikosomatik bozukluklara örnek olarak verilebilir. Birtakım hastalıkların oluşumunda, mevcut hastalığın artmasında ya da gerilemesinde ruhsal durumun büyük bir önemi vardır.

İnsanların iç dünyalarında oluşan bazı olumsuz durumlar psikolojik sorunlar olarak nitelendirilebilir. Bu psikolojik sorunlar, kişinin ruh halini etkilediği için dış dünyada mutsuz olmasına sebep olmaktadır. Meydana gelmesi oldukça çeşitli nedenlere bağlı olabilen psikolojik sorunlar, kişilerin hem ruhsal hem de bedensel sağlıklarını olumsuz etkileyebilir.

Günümüzde oldukça ilerlemiş olan modern tıp, psikolojik sorunların insan bedenini de etkilediği konusunda kapsamlı araştırmalar yürütmektedir. Kişinin içinde bulunduğu ruh hali ile psikoloji bilimi ilgilenirken, bu ruh halinin vücutta meydana getirdiği etkilerle de tıp bilimi ilgilenir. Psikosomatik kavramı ise psikolojik sıkıntıların sonucunda kişilerde oluşan ve tıbbın inceleme alanına giren hastalıkların genel adıdır. Psikosomatik kavramı, insanların ruh dünyalarındaki birçok sıkıntının bedenlerinde ciddi hastalıklara neden olabileceğinin fark edilmesiyle ortaya çıkmıştır. Beden sağlığı ve ruh sağlığı arasındaki ilişkinin anlaşılmasının ardından, ruh sağlığıyla paralel gelişen hastalıkların tedavileri üzerinde de araştırmalar yapılmaktadır. Gerek tıp biliminin gerekse psikoloji biliminin birlikte yürüttüğü araştırmalar sonucunda, psikosomatik rahatsızlıkların görülme yaşının çocukluğa kadar indiği anlaşılmıştır. Psikosomatik rahatsızlıkların görülme oranı son yıllarda artış göstermektedir. Bunun nedeni ise yeni çağın en büyük sorunları arasında gösterilen stres olarak ifade edilen kavramdır.

Psikosomatik rahatsızlıklar, sorunların kişinin içinde düşünsel ve duygusal olarak çözülemediği durumlarda meydana gelmesiyle birlikte, çeşitli etkenlerin birbirini etkilemesiyle ortaya çıkmaktadır. Bu faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz:

Organlarda yapısal bozukluklarla birlikte olan ama oluşumlarında ruhsal sorunların rol oynadığı bedensel hastalıklar: mide-bağırsak ülserleri, ülseratif kolit gibi rahatsızlıklar.
Ruhsal nedenlerle ortaya çıkan, yapısal sorun olmaksızın yalnızca fonksiyon bozukluğu ile kendini gösteren bedensel hastalıklar: kaşıntı, bedenin uç noktalarında uyuşma, karıncalanma, çarpıntı, tansiyon oynamaları, şişkinlik, kabızlık, ishal, hazımsızlık gibi mide-bağırsak hareket bozuklukları gibi hastalıklar.

Psikolojik nedenli rahatsızlıkların paralelinde, vücutta oluşan psikosomatik hastalıklar, insanlar için olumsuz durumlar doğurabilir. Bu tür hastalıkların çoğu zaman cilt rahatsızlıkları olması, daha da kötü sonuçlara yol açabilmektedir. Psikolojik bozukluklarla beraber gelişen psikosomatik hastalıkların başında, ciltte kaşıntı meydana gelmesi, kaşıma sonrasında meydana gelen cilt yaraları, erken yaşta görülen saç beyazlaması ve saç dökülmesi gibi hastalıklar gelmektedir. Anlatılan cilt sıkıntılarının dışında, psikolojik rahatsızlıklar söz konusu bireyin iç organlarında oluşan bazı hastalıklara da neden olabilmektedir. Bu duruma verilebilecek en iyi örnek, gün içinde yaşanan stres sonrası kişilerin midelerinde meydana gelen kasılma ya da yanma gibi durumlar, psikolojik sorunların sonucunda ortaya çıkmış olabilir. Tabi ki bu rahatsızlıklar fizyolojik sebeplerden ötürü de gelişebilmektedir.

Psikosomatik hastalıklar, daha çok ergenlik çağındaki gençlerde görülmektedir. Bunun nedeni ise bu süreçteki bireylerin ruhsal olarak inişli çıkışlı bir dönemden geçmeleridir. Yetişkinlerde de oldukça yaygın bir şekilde psikosomatik hastalıklar görülmektedir. Bu tür rahatsızlıklara birçok psikolojik sorun neden olabilirken, duygu ve düşüncelerin dışarıya istenildiği gibi yansıtılamaması da fiziksel bir hastalığa sebep olabilmektedir. Psikolojik rahatsızlığı olan kişilerin, hem ruh sağlığı hem de fiziksel sağlığı açısından bir psikoloji uzmanına danışmaları, ileride yaşanabilecek olan olumsuz durumları önlemede oldukça faydalıdır.

Psikosomatik hastalıkların tedavisinde psikoterapötik ve tıbbi tedavi yöntemlerinin bir arada uygulanması gerekmektedir. Bu hastalar genellikle psikiyatrik durumlarını sıklıkla inkar ettikleri için, özenli bir yaklaşımla durumları ve hastalıkları arasındaki bağlantı anlayabilecekleri şekilde anlatılmalıdır. Yakınlarına, hastanın rol yapmadığı ve gerçekten hastalığı olduğu anlatılarak, hastanın kötü muamele görmemesi sağlanmalıdır. Bu anlamda aile terapileri oldukça önemlidir. Ağır ruhsal sorunlar tespit edildiğinde mutlaka ilaçlı tedavi uygulanmalıdır.